هورمون های تیروئیدی
غده ی تیروئید و هورمون های آن :
تیروئید غده ای است در گردن و جلوی نای که قوامی نرم دارد و از دو لوب تشکیل شده است که به وسیله قسمت نازکی به هم متصل هستند که ایسموس نام دارد.معمولا 15 تا 25 گرم وزن دارد و بسیار پرخون است.پشت آن چهار غده پاراتیروئید وجود دارد که هورمون پاراتورمون را تولید می کنند که در تنظیم غلظت کلسیم بدن نقش دارد.
این غده دو هورمون مهم تری یودو تیرونین(تی 3) و تیروتوکسین(تی4) را می سازد که در رشد و نمو سلولهای جنینی و همچنین تنظیم متابولیسم بدن در بالغین نقش بسیار دارند.
برای ترشح این دو هورمون ابتدا هورمون رها کننده(تی آر اچ) از هیپوتالاموس ترشح شده که باعث ترشح هورمون تحریک کننده تیروئید(تی اس اچ) و این هورمون سبب ترشح این دو هورمون می شود.این زنجیره هورمونی دارای تنظیم برگشتی منفی است به این معنی که اگر تی 3 و تی 4 زیاد ترشح شوند، ترشح تی آر اچ و تی اس اچ کاهش می یابند و برعکس.
هر تغییر و مشکل در این زنجیره می تواند سبب بروز بیماریهای تیروئید شود.
هورمونهای تیروئیدی :
هورمونهای تیروئید از تیروگلوبولین که یک گلیکوپروتئین بزرگ یددار است مشتق میشوند. جذب ید اولین مرحله اساسی در سنتز هورمون تیروئید است. یدی که از راه غذا وارد بدن میشود به پروتئینهای سرم و به ویژه آلبومین متصل میگردد.
یدی که به پروتئینها متصل نشده باشد از طریق ادرار دفع میشود. تنظیم مکانیسم انتقال ید بسیار دقیق است و این امر امکان تطابق با مقادیر متفاوت ید رژیم غذایی را فراهم میکند. کاهش ید رژیم غذایی سبب افزایش جذب آن میشود. در مناطقی که کمبود نسبی ید وجود دارد، شیوع گواتر افزایش مییابد.
هورمون های تیروئیدی شامل تترایدوتیرونین یاT۴، تری یدوتیرونین یا T۳و RT۳ (تری یدوتیرونین معکوس) میباشد.
لازم به ذکر است که هورمون کلسی تونین نیز توسط غده تیروئید سنتز میشود.
ازهورمونهای تیروئیدی ذکر شده T۴ به مقادیر بالا ترشح میگردد ، اما T۳ بیشترین فعالیت را داراست و RT۳ کمترین مقدار را داراست.
نحوه سنتز T۳،T4 :
در ابتدا اتصال ید به تیروگلوبین را به واسطه آنزیم تیروئید پروکسیداز داریم که خود سبب تشکیل مونویدوتیروزین یا MIT میگردد.
سپس با اتصال یک واحد ید دیگر سنتز دی یدوتیروزین را داریم یا DIT و در نهایت با اتصال DIT دیگر به واسطه آنزیم تیروئید پراکسیداز، تشکیل T۴ راخواهیم داشت.
به منظور تشکیل T۳ نیز یک MIT به یک DIT متصل شده و T۳ سنتز میشود