علت به خواب رفتن دست و پا

مهمترین عللی که باعث خواب رفتن دستها و پاها می شوند عبارتند از:

1- خواب رفتن به دنبال فشار خارجی به عصب محیطی
حتما تا به حال برای شما پیش آمده است که در موقعی که مدت زیادی به حالت چهارزانو یا دو زانو نشسته اید یا وقتی روی صندلی نشسته و یک پا را روی پای دیگر گذاشته اید یک پایتان خواب میرود. یا وقتی که نیمه شب از خواب بلند میشوید و میبینید یک دستتنان کاملا خواب رفته و اصلا توانایی حرکت دادن آن را هم ندارید. علت این وضعیت ها تحت فشار قرار گرفتن اعصاب اندام است. در این حالات عصب بین استخوان و جسم خارجی برای مدت طولانی فشرده میشود و همین فشار موجب فلج موقت آن می گردد. این حالات طبیعی بوده و بیماری محسوب نمی شوند ولی اگر مکررا تکرار شوند باید به فکر مشکل زمینه ای بود که آن را ایجاد میکند. بطور مثال کم خونی، خستگی، استرس و اضطراب میتواند موجب تشدید این خواب رفتگی ها شوند.

2- خواب رفتن به دنبال فشار داخلی روی اعصاب محیطی

 همانطور که گفته شد عصب در مسیرش از پوست تا نخاع ممکن است در نقاطی تحت فشار قرار گیرد. یکی از این ها تونل های بافتی هستند. تونل هایی که معمولا یک طرف آن را استخوان و طرف دیگر را بافت های همبندی مانند رباط یا عضله تشکیل داده است. در حالات معمولا این تونل ها به اندازه کافی فضا دارند و عصب به راحتی از درون آنها عبور میکند ولی گاهی اوقات فضای درونی تونل به عللی تنگ شده و به عصبی که از درون آن عبور میکند فشار وارد میشود. این فشار میتواند موجب فلج شدن عصب کردد.
مانند  سندرم کانال کارپ یا نشانگان تونل مچ دستی

3- خواب رفتن به دنبال فشار به ریشه اعصاب محیطی
 اعصاب محیطی بعد از عبور از اندام برای ورود به نخاع از درون سوراخ بین مهره ای و از مجاورت دیسک بین مهره ای عبور میکند. فتق دیسک بین مهره ای که نوعی جابجایی این دیسک است می تواند به ریشه عصبی مجاورش فشار آورده و موجب خواب رفتگی عصب مربوطه شود. فتق دیسک های گردنی موجب خواب رفتن دست ها و فتق دیسک های کمری موجب خواب رفتن پاها میشوند. بطور مثال  فتق دیسک بین مهره ای پنجم و ششم گردنی موجب خواب رفتگی اطراف شست دست و فتق دیسک بین مهره های چهارم و پنجم کمری موجب خواب رفتگی قسمت داخلی ساق و شست پا  می شود.

4- ضایعه در مسیر انتقال پیام حسی در سیستم عصبی مرکزی
 اعصاب بعد از ورود به نخاع در مسیر آن به بالا رفته و پس از عبور از بصل النخاع و قسمت های عمقی مغز به قشر مغز میروند در در آنجا به صورت حس تفسیر شوند. در این مسیر انتقال پیام های عصبی میتواند به علت آسیب های بافتی با مشکلاتی مواجه شود. این اختلال در انتقال پیام حسی بصورت خواب رفتگی دست یا پا تفسیر میشود. معروفترین این بیماری ها مولتیپل اسکلروزیس یا MS است.

5- ضعف یا بیماری اعصاب محیطی ناشی از بیماری های متابولیک
گاهی اوقات به علت بیماری های سیستمیک کارکرد عصب حسی دچار اختلال میشود. معروفترین بیماری که این مشکلات را ایجاد می کند ، دیابت است.
کم کاری و پرکاری تیروئید هم میتواند موجب اختلال حسی بصورت خواب رفتگی دست و پا شود.
گاهی اوقات مسمومیت ناشی از سرب یا آلومینیم هم میتواند این مشکلات را ایجاد کند.

نمونه سوال زیست سوم

گزینه مناسب را مشخص کنید.

-  تقسیم میتوکندری در کدام مرحله از چرخه سلولی واقع می شود ؟

 الف – G2               ب- S           ج -  G1           د : پروفاز

- علت دیابت نوع دو کدام یک از موارد زیر است ؟               الف : کاهش سدیم خون                      ب : کاهش انسولین خون        ج : تخریب جزایر لانگرهانس        د: کاهش گیرنده های انسولین

به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید .

الف ) اولین سد دفاع غیر اختصاصی بدن چیست ؟

ب ) چه افرادی برای اصلاح دید خود از عدسی واگرا استفاده می کنند ؟

ج ) در ایمنی همورال کدام نوع لنفوسیت شرکت می کند ؟

د ) هنگام شرکت در مسابقات ورزشی کدام اعصاب شرکت می کند؟

مرکز عصبی تنظیم هر یک از موارد زیر را بنویسید .

الف) تنظیم تعادل بدن                                 ب) تنظیم ترشح غدد

   ج ) احساس رضایت                                  د) تقویت اطلاعات حسی

منحنی تغییر پتانسیل غشاء را در هنگام ایجاد پتانسیل عمل رسم کرده و دلیل هر یک را توضیح دهید؟

  در ایمنی سلولی کدام دسته از گلبولها نقش دارند ؟ توضیح دهید.

الف) گیرنده های فشار خون در چه محلی قرار دارند؟

ب) گیرنده های حسی تعادلی در کدام بخش گوش قرار دارد ؟

ج) قطر عدسی چشم توسط کدام عضلات کنترل می شود ؟

د) خط جانبی ماهیها حاوی چه نوع گیرنده هایی است ؟

ماستوسیتها به کدام سلولهای خونی شباهت دارند و چه ماده ای ترشح می کنند ؟

ترانسفورماسیون را با ذکر مثال توضیح دهید .

الف) پردازش اطلاعات شنوایی در . . . . . . . . . . . . . . . مغز انجام می شود .

ب) نوع گیرنده در موی سبیل گربه از نوع . . . . . . . . . . . . . است .

ج) در افراد مبتلا به MS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آسیب می بیند .

د) نیکوتین در مغز شبیه . . . . . . . . . . . . . . . . عمل می کند.

اگر در یک مولکول DNA مقدار آدنین 30% کل بازهای آلی دو رشته باشد مقدار درصد گوآنین و تیمین چقدر است ؟

هر یک از عوامل زیر چگونه با میکروبها مبارزه می کنند؟

الف) پروتئینهای مکمل                             ب) لیزوزیم

عوارض ناشی از هیپرتیروئیدیسم را بنویسید.( سه مورد)

الف) هیستون چیست ؟و چه نقشی دارد؟

ب) در مرحله سنتز چرخه سلولی چه عملی صورت می گیرد و در پایان کروموزوم چه ساختاری دارد

درست یا غلط بودن عبارتهای زیر را مشخص کنید.

الف) نیمکره های مخ توسط کرمینه به هم مرتبط می شود .

ب) در بین مهره داران پرندگان بالاترین اندازه نسبی مغز را دارا می باشند .

ج ) جنس سانتریول ها و رشته های دوک با هم فرق دارد .

نوع کروموزومهای جنسی جانوران زیر را مشخص کنید .

الف) ملخ نر                           ب) پروانه ماده                          ج) پرنده نر

هر یک از تغییرات زیر در بدن موجب ترشح چه هورمونی می شود؟

الف) کاهش قند خون                                       ب) افزایش کلسیم خون

 ج)افزایش فشارهای روحی و روانی بلند مدت            د ) کم شدن آب بدن

سیتوکینز را در سلولهای جانوری و گیاهی مقایسه کنید.

در مورد هورمون پاراتیروئید به سوالات زیر پاسخ دهید .

الف) این هورمون چه زمانی ساخته و ترشح می شوند؟

ب) تاثیر این هورمون روی سلولهای استخوانی چیست ؟

الف) کروموزومها در کدام مرحله از چرخه سلولی حداکثر فشردگی را پیدا می کنند؟

ب) دوک در چه مرحله ای از چرخه سلولی تشکیل می شود ؟

ج) شکل روبرو کدام مرحله از تقسیم میتوز را نشان می دهد؟

نقش آنزیم هلیکاز و DNA پلیمراز را بنویسید ؟

وجود نقاط شروع همانند سازی متعدد از ویژگیهای کدام سلولها است و چه اهمیتی دارد ؟

پیوند بین دو نوکلئوتید را چه می نامند و چگونه ایجاد می شود ؟

در شکلهای زیر قسمتهای شماره گذاری شده را نام گذاری کنید .

   

نمونه سوال زیست چهارم

ا- به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید.

الف) به هر رمز آزاد سه نوکلئوتیدی tRNA گفته می‌شود؟

ب) در کپک نوروسپورای جهش‌یافته، اگر فقط آنزیم 3 جهش پیدا کند، کپک در حضور کدام مواد قادر به رشد خواهد بود؟

ج) در افراد مبتلا به آلکاپتونوریا کدام آنزیم وجود ندارد؟

د) در یک سلول یوکاریوتی رونویسی از ژن‌های rRNA بر عهده کدام نوع آنزیم RNA پلی‌مراز است؟

و) اولین مولکول خودهمانندساز کدام مولکول بوده است؟

2- در ارتباط با اپران لک به پرسش‌های زیر پاسخ دهید؟ (1)

الف) در چه موجوداتی یافت می‌شود؟                                                         ب) عامل تنظیم کننده این اپران کدام ماده می‌باشد؟

ج) به ترتیب دارای چند راه‌انداز و چند ژن ساختاری می‌باشد؟

3- در ارتباط با مولکول mRNA‌ی مقابل به سوالات زیر پاسخ دهید. (1)                       CGACAAUGGCACCCGGGUAG

الف) توالی دومین کدون وارد شده به جایگاه A و آخرین آنتی‌کدون وارد شده به جایگاه A  به ترتیب چیست؟

ب) ترکیب حاصل از ترجمه آن دارای چند آمینواسید است؟

ج) چند کدون وارد جایگاه P می‌گردد؟

4- وقایع مرحله آغاز ترجمه را توضیح دهید؟ ( 

5- محققان بر اساس کدام مشاهدات به این نتیجه رسیدند که RNA، مولکول میانجی بین DNA و ریبوزوم است؟ (دو مورد) (5/0)

6- در ارتباط با مهندسی ژنتیک به سوالات زیر پاسخ دهید. (75/1)

الف) در مهندسی ژنتیک از کدام وکتور برای انتقال ژن خاصی به گیاه سویا می‌توان استفاده نمود؟

ب) مهندسان ژنتیک به چه منظور از آنزیم DNA لیگاز استفاده می‌کنند؟

ج) در مهندسی ژنتیک از جانوران تراژن برای تولید کدام پروتئین‌ها استفاده می‌شود؟

د) اهمیت ژن مقاومت به یک آنتی‌بیوتیک موجود در پلازمید، در کدام مرحله مهندسی ژتیک مشخص می‌شود؟

و) نام دو بیماری که از طریق ساخت واکسن به روش مهندسی ژنتیک قابل پیشگیری است را ذکر کنید؟

ه) اولین جانداری که روش‌های مهندسی ژنتیک دچار دست‌ورزی شد چه نام داشت؟

7- به سوالات زیر در ارتباط با پیدایش و گسترش زندگی پاسخ دهید. (1)

الف) نقطه عطف در پیدایش پرسلولی‌ها، تکامل کدام سیستم بود؟

ب) اولین قدم به سمت سازماندهی سلول‌ها چه بوده است؟

ج) تغییرات ساختاری نخستین مهره‌داران ساکن خشکی که منجر به سازگاری آن‌ها برای زیستن در خشکی شد را ذکر کنید؟

8- با توجه به مرحله دوم الگوی حباب، دو مزیت انجام واکنش‌های شیمیایی درون حباب را بنویسید؟ (5/0)

9- دو دلیل برای حمایت از نظریه درون همزیستی ذکر کنید؟ (5/0)

  10- به سوالات زیر درباره تغییر و تحول گونه‌ها پاسخ دهید. (75/0)

الف) مطلب کلیدی در نظریه داروین چه بود؟

ب) طبق نظریه ترکیبی، چه عواملی منجر به گوناگونی ژنی در جمعیت‌ها می‌شود؟ (2 مورد)

11- هر یک از جملات زیر بیانگر کدام الگوی انتخاب طبیعی می‌باشد؟ (انتخاب جهت‌دار- پایدار کننده- گسلنده) (1)

الف) فنوتیپ‌های آستانه‌ای بر فنوتیپ‌های حد واسط ترجیح داده می‌شود (............................................)        ب) فسیل زنده (......................................)

ج) افزایش تدریجی اندازه بدن اسب در جریان تغییر گونه‌ها نمونه‌ای از آن می‌باشد (...........................)       د) ممکن است زمینه اشتقاق گونه‌ها را فراهم کند (.......................)

12- احتمال تشکیل فسیل در چه مناطقی کم‌تر است؟ (5/0)

13- درستی یا نادرستی هر یک از جمله‌های زیر را مشخص کنید. (75/1)

الف) شباهت‌های زیادی که در جمعیت چیتاهای آفریفایی وجود دارد به خاطر شارش ژن است.

ب) یک جمعیت بیانگر گروهی از افراد چند گونه است که با همدیگر در یک زمان و یک مکان زنگی می‌کنند.

ج) مهم‌ترین نقش جهش، ایجاد تنوع در جمعیت است و جهت تغییر گونه‌ها را تعیین می‌کند.

د) اندام وستیجیال نشان‌دهنده تغییرات جاندار در گذشته است.

و) در درون‌آمیزی فراوانی آلل‌ها تغییر نمی‌کند.   

ه) اگر ژنوتیپ کلاله در گیاه شبدر ZY و ژنوتیپ مادر هاگ نر ZX باشد، ژنوتیپ رویان حاصل از آمیزش ناهمسان پسندانه می‌تواند ZX باشد.

ی) در مخرب‌ترین انقراض گروهی 85 درصد گونه‌های جانوری منقرض شدند 

14- انواع جهش‌های نقطه‌ای را فقط نام ببرید؟ (5/0)

15- در یک جمعیت که در تعادل هاردی- واینبرگ است. فراوانی ژنوتیپ‌ها به قرار زیر است. (5/0)      aa 40%  +  Aa 35%  +  AA 25%

در صورت انجام خودلقاحی فراوانی ژنوتیپ (درصد) افراد ناخالص در نسل اول چگونه خواهد بود؟

  16- در ارتباط با آغازیان به سؤالات زیر پاسخ دهید. (5/1)

الف) کدام ویژگی‌های اصلی جانداران یوکاریوتی برای نخستین بار در این موجودات ظاهر شد؟

ب) تفاوت زئوسپور در کلامیدوموناس و کاهوی دریایی چیست؟ (دو مورد)

 

ج) ساختارهای تولیدمثلی در اسپوروفیت بالغ کاهوی دریایی چه نام دارد؟

د) تولیدمثل جنسی در جلبک سبز اسپیروژیر به چه روشی می‌باشد؟

17- در یکی از جمعیت‌های انسانی 84% از افراد، فنوتیپ غالب یک صفت دو آللی را نشان می‌دهند، فراوانی هر یک از موارد خواسته شده را محاسبه کنید؟ (1)

الف) فنوتیپ غالب        ب) افراد خالص غالب          ج) افراد ناخالص        د) آلل غالب             

 

18- در یک جمعیت 1000 نفری با تعادل هاردی- واینبرگ، اگر 10 نفر مبتلا به تالاسمی ماژور باشند، مطلوب است: (5/0)

الف) فراوانی الل این بیماری             ب) فراوانی افراد ناخالص (تالاسمی مینور)

 

  19- مفهوم هر یک از اصطلاحات زیر را بیان کنید. (5/3)

انتخاب طبیعی .................................................................................................................................................................................................... .

نیای مشترک ...................................................................................................................................................................................................... .

شایستگی تکاملی ................................................................................................................................................................................................ .

جایگاه آغاز رونویسی ......................................................................................................................................................................................... .

اگزون ................................................................................................................................................................................................................ .

جانوران تراژنی ................................................................................................................................................................................................ .

کواسروات ........................................................................................................................................................................................................ .

 

ادامه سوالات....

سازو کارهای جدا کننده گونه ها (سدهای پس زیگوتی)

نازایی دورگه :

جاندار حاصل از آمیزش افراد دو گونه ، زیستا ولی نازا می باشد. نازایی دو رگه عاملی است که اجازه نمی دهد تبادل ژن بین گونه های نزدیک پایدار و مخلوطی ار ژن های دو گونه به نسل بعد منتقل شود.

مثال : قاطر که از آمیزش اسب و الاغ به وجود می آید ، زیستا ولی نازا است.عدد کروموزومی الاغ2n=62  و در اسب 2n=64 می باشد.از آمیزش این دو قاطر به وجود می آید که 63 کروموزوم دارد و اکثر کروموزوم ها همولوگ نیستند و توانایی تشکیل تتراد ندارند. پدر قاطر می تواند اسب یا الاغ باشد. نتیجه ی آمیزش اسب ماده و الاغ نر قاطر معمولی و ا اسب نر و الاغ ماده قاطر کوچک (hinny ) می باشد.

 دورگه های حاصل از شیر و ببر : لیگر ها از آمیزش شیر نر و ببر ماده به وجود می آیند. بسیار بزرگ بوده و تا 500 کیلو گرم وزن دارند. یال لیگر های نر به شیر شباهت داشته ولی یال آنها دیرتر مومی یابد و از نظر اندازه کوتاهتر است( به علت ترشح تستوسترون کمتر) و اغلب نر ها نازا هستند. لیگرهای نر و ماده دارای شکم نقطه نقطه و پشت راه راه هستند. لیگرهای ماده اغلب زایا  هستند.

تایگون ها از آمیزش شیر ماده و ببر نر : نسبت به لیگر ها نادرند. اغلب کوچکتر از والدین خود هستند. تایگون ها ی ماده اغلب زایا  هستند و قادرند با شیر یا ببر یا گونه های دیگر مانند پلنگ های Leopard     و Jaguar   آمیزش کنند. ولی  دورگه ها همگی نازا بوده و قادر به انتقال ژن های خود به نسل بعد نیستند.

 نازیستایی دورگه :

 گامت های نر و ماده ی افراد دو گونه ی مختلف با هم ترکیب شده و زیگوت تشکیل می شود ؛ ولی به علت ناسازگاری ژنی دو گونه ، جنین در مراحل اولیه ی نمو می میرد.بنابراین لقاح گامت ها و تشکیل زیگوت به معنی قطعی شدن اختلاط ژنتیکی گونه ها نیست.

مثال1: اگر احیانا ً بین گونه های مختلف قورباغه آمیزش صورت گیرد ،مراحل نمو جنینی به درستی طی نمی شود و حتی اگر زاده ها به دنیا بیایند قبل از سن تولید مثل می میرند.

مثال 2: از آمیزش گوسفند و بز سلول تخم تشکیل می شود ولی هرگز زاده ای متولد نمی شود.

مثال ۳ : تمام دورگه های حاصل از لقاح آزمایشگاهی تخمک های غوک بزرگ آمریکایی با اسپرم های قورباغه ی پلنگی در مراحل اولیه ی جنینی می میرند.

ناپایداری دودمان دو رگه:        

در نسل اول آمیزش افراد دو گونه  ، دورگه های حاصل زیستا و زایا هستند ولی از آمیزش این دورگه ها با یکدیگر و یا با یکی از گونه های اولیه، زاده های زیستا و زایا متولد نمی شوند. 

مثال:زاده های حاصل از نسل اول گونه های مختلف پنبه ، زایا و زیستا می باشند .ولی در نسل دوم دانه ها پیش از جوانه زدن می میرند و یا زاده ها ضعیف و ناقص خواهند بود.

میزان ناپایداری دودمان دورگه در نسل دوم آمیزش بین دو گونه ی مختلف گل آفتابگردان۸۰٪ است.یعنی ۸۰ ٪ در نسل دوم دارای نقایصی بوده و قادر به تولید مثل موفق نخواهند بود

هورمون های تیروئیدی

غده ی تیروئید و هورمون های آن :

تیروئید غده ای است در گردن و جلوی نای که قوامی نرم دارد و از دو لوب تشکیل شده است که به وسیله قسمت نازکی به هم متصل هستند که ایسموس نام دارد.معمولا 15 تا 25 گرم وزن دارد و بسیار پرخون است.پشت آن چهار غده پاراتیروئید وجود دارد که هورمون پاراتورمون را تولید می کنند که در تنظیم غلظت کلسیم بدن نقش دارد.
این غده دو هورمون مهم تری یودو تیرونین(تی 3) و تیروتوکسین(تی4) را می سازد که در رشد و نمو سلولهای جنینی و همچنین تنظیم متابولیسم بدن در بالغین نقش بسیار دارند.
برای ترشح این دو هورمون ابتدا هورمون رها کننده(تی آر اچ) از هیپوتالاموس ترشح شده که باعث ترشح هورمون تحریک کننده تیروئید(تی اس اچ) و این هورمون سبب ترشح این دو هورمون می شود.این زنجیره هورمونی دارای تنظیم برگشتی منفی است به این معنی که اگر تی 3 و تی 4 زیاد ترشح شوند، ترشح تی آر اچ و تی اس اچ کاهش می یابند و برعکس.
هر تغییر و مشکل در این زنجیره می تواند سبب بروز بیماریهای تیروئید شود.

هورمون‌های تیروئیدی :
هورمون‌های تیروئید از تیروگلوبولین که یک گلیکوپروتئین بزرگ یددار است مشتق می‌شوند. جذب ید اولین مرحله اساسی در سنتز هورمون تیروئید است. یدی که از راه غذا وارد بدن می‌شود به پروتئین‌های سرم و به ویژه آلبومین متصل می‌گردد.
یدی که به پروتئین‌ها متصل نشده باشد از طریق ادرار دفع می‌شود. تنظیم مکانیسم انتقال ید بسیار دقیق است و این امر امکان تطابق با مقادیر متفاوت ید رژیم غذایی را فراهم می‌کند. کاهش ید رژیم غذایی سبب افزایش جذب آن می‌شود. در مناطقی که کمبود نسبی ید وجود دارد، شیوع گواتر افزایش می‌یابد.

هورمون های تیروئیدی  شامل  تترایدوتیرونین یاT۴، تری یدوتیرونین یا T۳و RT۳ (تری یدوتیرونین معکوس) می‌باشد.
 لازم به ذکر است که هورمون کلسی تونین نیز توسط غده تیروئید سنتز می‌شود.

ازهورمون‌های تیروئیدی ذکر شده T۴ به مقادیر بالا ترشح می‌گردد ، اما T۳ بیشترین فعالیت را داراست و RT۳ کمترین مقدار را داراست.

نحوه سنتز T۳،T4 :

در ابتدا اتصال ید به تیروگلوبین را به واسطه آنزیم تیروئید پروکسیداز داریم که خود سبب تشکیل مونویدوتیروزین یا MIT می‌گردد.
 سپس با اتصال یک واحد ید دیگر سنتز دی یدوتیروزین را داریم یا DIT و در نهایت با اتصال DIT دیگر به واسطه آنزیم تیروئید پراکسیداز،  تشکیل T۴ راخواهیم داشت.

به منظور تشکیل T۳ نیز یک MIT به یک DIT متصل شده و T۳ سنتز می‌شود

نمونه سوال دی ماه زیست دوم

به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید.

الف) اساساً جنس تار عنکبوت چیست و غدد مربوط به تنیدن تار عنکبوت در کدام بخش ازبدن عنکبوت جای می گیرد؟

ب) کدامیک از انواع بافت پیوندی در صفحه بین مهره ها مشاهده می شود؟

ج) بزرگترین اندامک موجود در سلول گیاهی بالغ چه می باشد ؟

شکل مقابل الف) مربوط به کدامیک از انواع بافتهای گیاهی است؟

ب)نام سلول مربوطه را بنویسید.

ج) خصوصیات سلول را بنویسید و در کدام قسمت گیاه مشاهده می شود؟

  جدول زیر را کامل کنید.

نام ماده	قند ساده	ترکیب معدنی
جذب در روده باریک	-		انتقال فعال	جذب به کمک پروتئین حامل

 

 

در مورد موم ها به سوالات زیر پاسخ دهید.

الف) یک ویژگی آن را بنویسید. 

ب) این ویژگی چه اهمیتی دارد ؟

ج) یک جانور را نام ببرید که این ماده را تولید کند.

جاهای خالی را با عبارت مناسب پر کنید.

الف) H₂O₂ در درون ............................. باقی می ماند و در همان جا به سرعت به H₂O تبدیل می شود.

ب) اجزای اصلی غشاهای سلولی ........................ است.

ج) نوع گوارش در اسفنج از طریق ....................... است.

د)به منظور خارج کردن پوسته دانه در کشاورزی از آنزیم ............... استفاده می شود.

 علت هریک از موارد زیر را بنویسید .

الف) اگر روی تعدادی میوه توت فرنگی شکر بپاشید عصاره آن به بیرون تراوش می کند .

  ب) اگر لقمه ای نان را در دهان خود بیش از حد نگه داریم شیرین مزه می شود.

اصطلاحات زیر را تعریف کنید.

الف) پیلی  

 ب) کاردیا              

ج) تراکئید  

د) جایگاه فعال آنزیم

نوع بافت پوششی را در هریک از موارد زیر بنویسید.

الف) لوله نفرون                                                      ب) درون مری    

ج) اتاقک های هوایی شش ها                                      د) سطح درونی روده

هریک از خصوصیات زیر مربوط به کدام اندامک سلولی است؟

الف) نشانه گذاری مولکولها                  ب) غشاء سازی                   ج) ذخیره یون کلسیم    

د) شرکت درنمو جنینی                       و) مرکز تولید ریبوزوم           ه) مرکز تنظیم ژنتیک سلولی

در مورد صفرا:      الف) توسط کدام اندام ساخته و در کجا ذخیره می شود؟

ب) دو نقش مهم صفرا چیست ؟              

ج) ترکیبات موجود در صفرا را نام ببرید.

صحیح یا غلط بودن جملات زیر را مشخص کنید.

الف) در سلول هایی که میزان تولید ATP آن زیاد است تعداد اجسام گلزی فراوان است .

ب) ماهیچه موجود در دیواره سرخرگها از نوع مخطط است.

ج) ترشح بزاق هنگام خواب متوقف می شود.

د) سلولهای بافت پارانشیمی دارای دیواره اولیه سلولزی و ضخیم اند.

هریک از اندام های زیر چه نقشی در موجودات دارند ؟

الف) شیردان در گاو                                         ب) معده در ملخ              

 ج) روده در پرندگان                                      د) چینه دان

برای مشاهده نمونه در هریک از موارد زیر چه نوع میکروسکوپی استفاده میشود؟

الف) بررسی حرکت یک باکتری                           ب) بررسی سه بعدی سطح دانه گرده

الف) پلی ساکارید ذخیره ای در گیاهان است .

ب) رشته های موجود در رباط جزء کدام دسته از پروتئین ها می باشد ؟

ج) چرا ترکیباتی نظیر سیانید و حشره کش ها برای بدن سم محسوب می شود ؟

 

الف) بستره در کلروپلاست معادل ............... در میتوکندری است.

ب) وجود .......... در میتوکندری و ..................... در کلروپلاست باعث بالا رفتن توانایی کاری و بازدهی بهتر هر کدام از این اندامک ها شده است

ج) آنزیم پپسینوژن در معده توسط ............. به پپسین فعال تبدیل می شود.

هریک از مشخصات زیر مربوط به کدام نوع بافت می باشد.

الف) سلولها مخطط ، تک هسته ای – غیر ارادی

ب) سلولها زنده و فعال باعث استحکام و برافراشته شدن ساقه های جوان  

موفق و پیروز باشید  

سوالات زیست شناسی و آزمایشگاه 1

فصل 1

 1- پلی ساکارید ذخیره ای در جانوران در چه اندامهایی ذخیره می شود؟ ضمناً ساختمان تری گلیسریدها از چه بخش هایی تشکیل می شود؟

2- واکنش سنتز آبدهی را تعریف کرده و هیدرولیز لاکتوز را بنویسید؟

3- از پروتئین های نشانه ای و ذخیره ای هر کدام یک نمونه نام ببرید؟

4- ATP مخفف چیست؟ از ویژگیهای آنزیم ها دو مورد را بنویسید؟

5- جایگاه فعال آنزیم را تعریف کنید؟

6- الف – چگونه روغن های نباتی مایع را به حالت جامد در می آورند؟

ب- چرا آرسنیک از فعالیت آنزیم های جلوگیری می کند؟

7-  نوزادان عنکبوت چگونه توانایی تنیدن تار را پیدا می کنند؟

8- الف- واکنش ترکیب مونومرها با هم چه نام دارد ؟ چرا؟

ب- مونومرهای سازندة کاتالاز و گلیکوژن کدامند؟

ج- شباهت و تفاوت سلولز و گلیکوژن کدام است؟ یک مورد.

9- با و جودیکه می دانیم آنزیم ها با واکنش ها تغییر نمی کند چرا سلولها باید دائماً آنزیم بسازند؟

10-الف- هنگام تشکیل یک پلی پپتید در سلول آب تولید می شود یا مصرف؟چرا؟

11-الف -دو نمونه از آنزیمهایی را که کاربرد صنعتی دارند نام ببرید؟

ب  -سلولهای جانوری گلولز اضافی خود را به چه صورتی ذخیره می کنند؟

ج- ویژگی مشترک تمام لیپیدها چیست؟

د- مونومر سازندة پروتئین ها چه نام دارد؟

و- نوع پروتئین را در تار عنکبوت، البومین تخم مرغ، هورمون ها و هموگلوبین مشخص کنید

12- یک دی ساکارید گیاهی نام ببرید و با نوشتن واکنش هیدرولیز، مونومرهای آنرا مشخص کنید.

13-نوع لیپید را در موارد زیر مشخص کنید.

ال-  پوشش بخشهای جوان گیاه                                  ب – کلسترول

ج – ساختمان غشاء سلول                                           د- ذخیره انرژی در سلول

14-گرمای  زیاد بر عمل آنزیم ها چه تاثیری دراد؟( توضیح دهید).

15- مولکول ATP از دو بخش تشکیل شده است. بخشی که  -------- نام دارد و خود از 1مولکول باز آلی و 1 مولکول ------- ساخته شده است و بخش دیگر از سه مولکول ---- - ساخته شده است.

16 -درستی یا نادرستی عبارت های زیر را مشخص کنید .

 آرسنیک جا یگاه فعال آنزیم را تغییر میدهد

بیشتر آنزیم های بدن انسان در PH قلیایی فعال هستند

 کوتین از پروتیین های ساختاری است که در مو وناخن وجود دارد

در طول انجام یک واکنش شکل جایگاه فعال آنزیم دائم تغییر می کند .

 قابلیت انحلال موم کمتر از فسفو لیپید است

.17-الف – مونومر سازنده سلولزو گلیکوژن چه نام دارد

ب- پادتن ها چه نوع پروتئینی هستند؟

ج- از کدام آنزیم در تهیة اسفنج استفاده می شود؟

د- کدام آنزیم نشاسته را به قندهای ساده تبدیل می کند؟

 18- الف- اتم کربن با چند اتم دیگر می تواند پیوند کوالانسی بدهد.

ب- یک مونوساکارید 6 کربنه و یک مونوساکارید 5 کربنه نام ببرید

آزمایشات پاستور

مختصری در رابطه با پاستور :

  لویی پاستور دانشمند ، پزشک ، شیمیدان ، زیست شناس و باکتری شناس بزرگ فرانسوی در دهکده ی دل (Dole) ناحیه ی ژورا زاده شد .  او در دوران کودکی هیچگونه هوش زیادی از خود نشان نمی داد ولی بسیار کوشا و بردبار بود. به خاطر اینکه از استادان خود پرسش های شگفت آوری می کرد ، از گروه شاگردان نخبه و ارزنده به شمار می رفت .  پاستور در جهان به پدر میکروبیولوژی (میکروب شناسی) مشهور است . نام او در میان اندیشمندان و نیکوکاران جهان ،‌همیشه به یادگار خواهد ماند .

 آزمایشهای مشهور پاستور که منجر به باطل شدن نظریه خلق الساعه شدند :

 آزمایش اول :  پاستور لوله ای شیشه ای برگزید و درون آن مقداری پنبه قرار داد . سپس با کمک تلمبه ای ، مقداری هوا به درون لوله کشید . سطحی از پنبه که هوا از آنجا وارد لوله می شد ، رفته رفته رو به تیرگی گذاشت تا اینکه به کلی سیاه شد .  پاستور این پنبه را در مخلوطی از اتر و الکل وارد ساخت و آنچه را که در ته محلول رسوب کرده بود زیر میکروسکوپ ساده ی خود بررسی کرد .در این بررسی مشاهده کرد که ذره های گوناگون گرد و غبار ،‌گرده های گل ها ،‌ باکتری ها ی فراوان ، هاگهای گوناگون و حتی تارهای پشم در رسوب وجود دارد .

 پاستور از نخستین آزمایش خود نتیجه گرفت :هوا میکروب های فراوان دارد .

 آزمایش دوم :پاستور مقداری آبگوشت که در آن گوشت بدون چربی پخته و آب وجود داشت و محیط غذایی مناسبی برای میکروب ها به شمار می رفت را در شیشه ی دهانه بازی ریخت و آن را در مجاورت هوا قرار داد .  پس از چند روز آبگوشت گندیده شد . او آبگوشت گندیده را زیر میکروسکوپ ساده ی خود نگاه کرد و آن را پر از میکروب یافت . پاستور برای اینکه اطمینان حاصل کند که میکروب های هوا سبب گندیدگی آبگوشت شده اند ، مقداری از آبگوشت تازه را در شیشه ی دهانه باریکی ریخت و پس از جوشاندن ، دهانه ی شیشه را گرما داد تا گداخته شد و با این کار دهانه ی آن را بست .  این آبگوشت مدت ها بدون آنکه گندیده شود ، همچنان سالم باقی ماند . پاستور از این آزمایش نتیجه گرفت .جوشاندن آبگوشت ، میکروبهای هوا را که عامل گندیدن آبگوشت هستند ،از بین می برد .

  آزمایش سوم :پاستور برای یافتن اطمینان بیشتر از اینکه میکروب های هوا سبب آلوده شدن آبگوشت شده اند ، یک بالون انتخاب کرد و در آن آبگوشت ریخت و جوشاند . سپس ظرف و آبگوشت جوشیده ی درون آن را توسط یک لوله ی خمیده ،  در معرض هوا قرار داد .مدت ها گذشت و فسادی حاصل نشد . در این آزمایش ،  لوله ی خمیده ،‌ مانع ورود میکروب های زنده ی هوا به درون آبگوشت شده بود . سپس پاستور با خم کردن ظرف ، مقداری از آبگوشت را وارد لوله ی خمیده ی متصل به ظرف آبگوشت کرد  . سپس این آبگوشت موجود در لوله را با خم کردن مجدد ظرف ، به ظرف آبگوشت برگرداند . پس از مدتی آثار فساد و گندیدگی در آبگوشت ظاهر شد .پاستور نتیجه گرفت :

آبگوشت خودبخود گندیده نمی شود ، بلکه میکروبهایی که در ناحیه خمیده لوله قرار داشته اند باعث گندیدن آبگوشت شده اند .

 مقاومت مخالفان پاستور :

معتقدین به خلق الساعه به آزمایشهای پاستور این ایراد را وارد کردند که : گرما دادن آبگوشت شرایط محیطی لازم برای خلق الساعه را از بین می برد . و اگر گرما وجود نداشته باشد ، حتما همه ی میکروب ها به وجود خواهند آمد .پاستور برای رفع این ایراد آزمایشی دیگر انجام داد که به آزمایش چهارم پاستور مشهور است . با این آزمایش دیگر شکی باقی نماند که نظریه خلق الساعه باطل است .

 آزمایش چهارم :   پاستور ظرفی شیشه ای مطابق شکل تهیه کرد . این ظرف را قبلا گرما داد تا بدون میکروب شود  . سپس دهانه ی بالایی آن را از پنبه ی استریل (بدون میکروب) پر کرد . نوک تیز لوله و پهلوی شیشه را با الکل پاک کرد و پوست گردن اسبی  را هم با الکل پاک کرد . سپس نوک تیز شیشه را به سیاهرگ گردن اسب فرو کرد و کاری کرد که سر آن بشکند . (کاری شبیه تولید سوزن سرنگ) .  پاستور از بالای پنبه هوای درون شیشه را با تلمبه بیرون کشید .در نتیجه ی بیرون کشیده شدن هوای شیشه و ایجاد خلاء نسبی ، خون سیاهرگ گردن اسب به درون شیشه سرازیر شد . هنگامی که مقدار کافی خون اسب درون شیشه جمع شد ، پاستور با احتیاط  لوله ی نوک تیز را از گردن اسب بیرون آورد و بلافاصله نوک لوله را یست . خون درون شیشه مدت ها بدون آنکه گندیده شود بلقی ماند و حال آنکه اگر خون در مجاورت هوا قرار می گرفت فوراً فاسد می شد .پاستور در آزمایش چهارم بدون گرما دادن خون مانع آلوده شدن آن به میکروب شد و ثابت کرد : خون خودبخود میکروب (موجود زنده) تولید نمی کند .

 

شگفتی های قلب

تا چه حد با کار قلب خود آشنا هستید؟ شاید بگوئید خیلی زیاد، اما مطمئنا وقتی این چند سطر را بخوانید متوجه می‌شوید که آنچه شما حدس می‌زدید با واقعیت فاصله زیادی دارد.
• دست خود را روی قلبتان بگذارید. آیا دستتان را روی سمت چپ سینه قرار دادید؟ بیشتر مردم چنین می‌کنند. واقعیت اینست که قلب تقریبا در وسط قفسه سینه و در میان ششها واقع شده است، اما طوری قرار گرفته که بخشی از آن، تماس اندکی با سمت چپ سینه دارد. به همین دلیل به نظر می‌رسد قلب در سمت چپ سینه جای گرفته است.
• دستتان را مشت کنید. اگر کودک هستید، قلب شما تقریبا به همین اندازه است. ولی اگر بزرگسال باشید، اندازه قلب شما حدودا دو برابر مشتتان خواهد بود.
• قلب در حدود 100000 مرتبه در روز و تقریبا 35 میلیون بار در سال می‌تپد. به طور میانگین، قلب یک انسان در طول عمر او بیش از 2.5 میلیارد بار منقبض می‌شود.
• نیرویی که قلب در هر تپش ایجاد می‌کند مساوی نیرویی است که بایستی برای زدن یک ضربه محکم در بازی تنیس صرف کنید. ماهیچه های قلب همواره به شدت کار می‌کنند. میزان فعالیت آنها تقریبا دو برابر میزان فعالیت ماهیچه های پای فردی است که با قدم های کوتاه می‌دود.
• اگر انگشتان خود را روی مچ یا رگ گردنتان قرار دهید، می‌توانید نبضتان را احساس کنید. نبض کودکان بین 90 تا 120 بار در دقیقه و نبض بزرگسالان تقریبا 72 بار در دقیقه می‌زند.
• قطر آئورت- که بزرگترین سرخرگ بدن می‌باشد - تقریبا با قطر یک شلنگ کوچک یکسان است. در مقابل، مویرگها به حدی کوچکند که باید ده عدد از آنها را در کنار هم قرار دهید تا ضخامت آن‌ها با موی انسان برابر شود.
• در بدن شما تقریبا 5.6 لیتر خون جریان دارد. این خون در هر دقیقه سه دور از کل بدن می‌گذرد. خون در یک روز مسافتی در حدود 19000 کیلومتر را طی می‌کند و این فاصله چهار برابر طول کشور آمریکا (از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام) است.
• قلب به طور متوسط یک میلیون بشکه خون را در کل عمر پمپ می‌کند. این حجم معادل ظرفیت سه تانکر عظیم نفتی است

کمک های اولیه در هنگام تشنج صرعی

 شاید بعضی از ما در اطرافمان و در بین هم کلاسی هایمان حملات تشنجی را دیده باشیم ، که در این مواقع ندانیم چه اقدامی انجام دهیم. بنابراین باید در ابتدا با حملات تشنجی آشنا شویم. صرع به تشنجی گفته می شود که در اثر تخلیه و دشارژهای الکتریکی در کل یا بخشی از مغز روی می دهد

انواع حمله های صرعی

حمله های صرعی ممکن است تشنجی یا غیر تشنجی باشند و بستگی به این دارد که اختلال عملکرد در کجای مغز اتفاق افتاده و چه وسعتی از مغز را درگیر ساخته است.حمله های تشنجی صرعی ، آن حملاتی هستند که وقتی بیشتر مردم کلمه صرع را می شنوند بطور معمول به ذهنشان خطور می کند در این نوع از حمله صرعی شخص دچار تشنجاتی می شود که معمولاً از 2 تا 5 دقیقه طول کشیده و هوشیاری بطور کامل از بین می رود.(صرع بزرگ )حمله های غیر تشنجی صرعی ممکن است شامل موارد زیر باشد

خیره شدن نگاه فقط به مدت چند ثانیه، یک حرکت غیر ارادی دست یا پا و یا یک سری حرکات اتوماتیک و تکراری که در آن آگاهی شخص نسبت به محیط کاهش یافته یا از بین رفته باشد.از آنجایی که انواع این حملات صرعی بسیار گوناگون می باشد، لذا برخوردهای متفاوتی را از سوی امدادگر طلب می کنند و برخی هم هیچ اقدامی را لازم ندارند.

علائم مراحل مختلف صرع بزرگ
مرحله پیش از حمله
آگاه شدن فرد از وقوع قریب الوقوع حمله به صورت دیدن خطوط زیکزاک ، استشمام بوی خاص ، سردرد، تهوع و علائم غیر اختصاصی دیگر.
مرحله حمله
1-کشیدن آه کوتاه ( در اثربسته شدن ناگهانی حنجره)
2-سفت شدن بدن و افتادن ناگهانی حرکات شدید اندامها ( مثل مرغ سربریده)
3-دفع بی اختیار ادرار یا مدفوع
4-خروج کف از دهان
مرحله بهبودی
1-بازگشت هوشیاری در عرض چند دقیقه
2-عدم اطلاع از روند تشنجات
3-خستگی و خواب آلودگی و ضعف متعاقب حمله
4- فلج موقت بعضی  اندامها

اقدامات و کمکهای اولیه:
حمله تشنجی ساده و بدون عارضه ناشی از صرع ، یک فوریت پزشکی به حساب نمی آید و لو اینکه فوریت به نظر برسد. معمولاً این حملات بعد از چند دقیقه بدون ایجاد هیچ حالت بیمار گونه ای ، بطور طبیعی قطع می شوند و اغلب شخص قادر است که بعد از اندک زمانی استراحت ، فعالیت طبیعی خود را از سرگیرد و ممکن است نیازی به رسانیدن به مرکز درمانی نداشته باشد.با این حال ، چندین بیماری دیگر به غیر از صرع می توانند موجب حمله تشنجی شوند.در موارد زیر تشنج روی می دهد و نیاز به انجام اقدامات پزشکی فوری وجود دارد

1-التهاب نسج مغز
2-حاملگی
3-مسمومیتها
4-مننژیت ( التهاب پرده های مغز)
5-حمله گرمایی
6- ضربه به سر
7-کاهش قند خون
8-تب بالا
9-کاهش املاح بدن
اقداماتی که در حمله صرع می بایست به انجام رسد
1-به دنبال کارت یا پلاک پزشکی بیماریهای خاص در گردن بیمار بگردید.
2-بیمار را از خطرات ناشی از سقوط ناگهانی حفظ کنید.
3-لباسهای تنگ وی را شل نمائید.
4-سر را در هنگام تشنجات محافظت کنید.
5-برای بهبودی وضع تنفس ، بیمار را به پهلو بخوابانید
6-به بیمار به هوش آمده ، آرامش و اطمینان دهید.
7-موارد فوق الذکر را برای درخواست آمبولانس در نظر بگیرید.
اقداماتی که در حمله صرع نباید انجام داد :

1-تلاش برای قرار دادن یک جسم سفت بین دندانها
2-دادن مایعات به بیمار -  در حین حمله یا بیهوشی
3-سعی در گرفتن زبان- در صرع زبان هیچگاه به داخل حلق برنمی گردد.
4-انجام تنفس مصنوعی- مگر اینکه ایست تنفسی متعاقب تشنجات یا افتادن در آب رخ دهد.
5-محکم نگه داشتن بیمار – زیرا ممکن است موجب ایجاد آسیب به اندامهای در حال تشنج گردد